Trwają prace nad rządowym projektem ustawy budżetowej na rok 2023. W trakcie jednego z ostatnich posiedzeń oznajmiono, że budżet państwa przeznaczy 67,3 mld złotych na: całe rolnictwo, rynki rolne, rybołówstwo, KRUS itd. Jest to kwota wyższa o 11% porównując do roku 2022. Jednak jak mają się te kwoty w odniesieniu do rzeczywistości?
Prawdą jest, że ceny nawozów wzrosły o 400 a nawet i 600 %, więc nawet jeśli budżet zostanie podniesiony o 11% to nie zmieni faktu, że dochody z jednego hektara spadły o około 20%. Podniesienie budżetu nie pokryje strat finansowych z jakimi musieli mierzyć się rolnicy w tym roku.
Jakie są zaplanowane wydatki w budżecie na rolnictwo?
- dopłat do ubezpieczeń upraw i zwierząt – 920,5 mln zł,
- dopłaty do materiału siewnego – 75 mln zł,
- dopłaty do rolnictwa ekologicznego – 3,5 mln zł,
- dopłaty do oprocentowania kredytów – 312 mln zł,
- utylizacja padłych zwierząt – 177,7 mln zł,
- wynagrodzenie dla urzędników resortu rolnictwa, ARiMR, IJHARS oraz KOWR – 1,2 mld zł,
- postęp biologiczny w produkcji roślinnej – 13,3 mln zł,
- postęp biologiczny w produkcji zwierzęcej – 80,8 mln zł,
- ochronę roślin – 15 mln zł,
- funkcjonowanie agencji wykonawczej COBORU – 46,4 mln zł,
- dotacja dla instytutów badawczych – 99,2 mln zł,
- dotacje dla KGW – 70 mln zł,
- system monitoringu suszy – 4,9 mln zł
Co obejmują zaplanowane rezerwy budżetowe w kwestii rolnictwa?
- dopłaty do paliwa rolniczego – 1,340 mld zł (bez zmian);
- rezerwa na realizację projektów UE – 10,975 mld zł (znaczny wzrost wydatków, gdyż w 2022 r. było to 6,759 mld zł),
- zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt 548,1 mln zł. (niemalże bez zmiany – wydatki w 2022 r. 548,7 mln zł),
- ubezpieczenie upraw rolnych i zwierząt gospodarskich – 200 mln zł. (duża redukcja, ponieważ wydatki w 2022 r. 325 mln zł),
- Środki dla spółek wodnych – 40 mln zł (bez zmian),
- Fundusz Gwarancji w Rolnictwie – 1 mld zł (ogromne cięcie wydatków, gdyż w 2022 r. 3 m
Od początku nowego roku są zapowiedziane zmiany w dopłatach oraz wprowadzenie ekoschematów.
Czym są ekoschematy? Jest to nowy rodzaj płatności bezpośrednich za realizację praktyk korzystnych dla środowiska, klimatu i dobrostanu zwierząt, które wykraczają poza wymogi określone w warunkach (więcej o ekoschematach https://www.gov.pl/web/rolnictwo/ekoschematy). 6 różnych ekoschematów, jakich?
- Obszary z roślinami miododajnymi – polega na wysiewaniu mieszanki składającej się z co najmniej dwóch gatunków roślin miododajnych z określonej listy. Nie wolno na tych obszarach prowadzić produkcji rolnej (w tym wypasu i koszenia) oraz stosować środków ochrony roślin do dnia 31 sierpnia.
- Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi – ekstensywne użytkowanie TUZ z obsadą zwierząt, międzyplony ozime/wsiewki śródplonowe, opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia, zróżnicowana struktura upraw, wymieszanie obornika na gruntach ornych w ciągu 12 godzin od aplikacji, stosowanie płynnych nawozów naturalnych innymi metodami niż rozbryzgowo na gruntach ornych i trwałych użytkach zielonych, uproszczone systemy uprawy.
- Retencjowanie wody na trwałych użytkach zielonych – celem tego ekoschematu jest poprawienie gospodarki wodnej i ograniczenie emisji dwutlenku węgla do atmosfery.
- Prowadzenie produkcji roślinnej w systemie Integrowanej Produkcji Roślin -gospodarz musi w danym roku kalendarzowym zachować wszystkie posiadane w gospodarstwie trwałe użytki zielone.
- Biologiczna ochrona upraw – zastosowanie na danej uprawie środka ochrony roślin zawierającego mikroorganizmy jako substancje czynne
- Dobrostan zwierząt – ten ekoschemat obejmuje trzodę chlewną (lochy i tuczniki), bydło (krowy i opasy), ptactwo (kury nioski, brojlery, indyki mięsne), konie i kozy. Będzie to kontynuacja działania „dobrostan zwierząt” wdrożonego w ramach PROW 2014-2020, ale rozszerzonego o opasy, brojlery i indyki. Wymaganiem tego systemu jest odbycie jednorazowego szkolenia z zakresu metod ograniczających stosowanie antybiotyków (wymów ten ma obowiązywać od 2024 roku), poza tym – zwiększenie hodowanym zwierzętom powierzchnię bytową o 20% (warunek ten nie dotyczy wypasu krów mlecznych).
Co z dotacjami unijnymi w nowym roku?
Plan strategiczny WPR na lata 2023-2027 składa się z dwóch filarów. Dofinansowania zostaną przeznaczone na:
- I filar obejmuje płatności bezpośrednie:
- płatność podstawowa
- płatność redystrybucyjna
- płatność dla młodego rolnika
- płatności związane z produkcją do konkretnych zwierząt (bydło, owce i kozy) oraz roślin (buraki cukrowe, chmiel, len, konopie włókniste, pomidory, truskawki, ziemniaki skrobiowe, roślin pastewnych i strączkowych na ziarno)
- oraz wymienione wyżej 6 ekoschematów
- II filar obejmuje:
- płatności ONW
- wsparcie na rozwój małych gospodarstw
- inwestycje poprawiające dobrostan bydła i trzody chlewnej
- inwestycje w gospodarstwach rolnych w zakresie OZE i popraw efektywności energetycznej
- inwestycje zapobiegające rozprzestrzenianiu się ASF
- inwestycje przyczyniające się do ochrony środowiska i klimatu
- inwestycje w gospodarstwie rolnym zwiększające konkurencyjność
- zalesianie i tworzenie zadrzewień śródpolnych
- rozwój usług na rzecz rolnictwa i leśnictwa
- dopłaty do składek ubezpieczenia zwierząt gospodarskich
- dofinansowanie funduszy wzajemnościowych
Jak możemy zauważyć przewidywanych dofinansowań jest sporo. Zostaną wprowadzone nowości w postaci ekosystemów, które mają przyczynić się do poprawy kondycji środowiska. Co z tego będzie? Czas pokaże. Miejmy nadzieję, że koszty utrzymania gospodarstwa rolnego i nawozu nie wzrosną.
Źródło:
- https://strefaagro.pl/ekoschematy-czyli-doplaty-dla-rolnikow-od-2023-roku-minister-kowalczyk-zima-trzeba-przygotowac-sie-do-zmian/ar/c8-16914115
- https://www.tygodnik-rolniczy.pl/articles/pieniadze-i-prawo/dopaty-bezposrednie-ekoschematy-i-dobrostan-zwierzat-jakie-beda-stawki-dotacji-unijnych/
- https://www.agrofakt.pl/budzet-2023-na-rolnictwo-jakie-pieniadze-dla-rolnikow/#Budzet-na-rolnictwo-w-2023-r
- https://www.okiemrolnika.pl/media/k2/items/cache/377a7531569ed4f526033496f77d161e_XL.jpg
- https://eagronom.com/wp-content/uploads/Depositphotos_49472687_xl-2015-scaled.jpg
